අපහාසය, තලෙයීබාන් බුද්දාගම සහ තහනම් සංගීතය (පුද්ගල අපහාසයට පිලිතුරු)
පහුගිය කතාව කෙටියෙන් කීවොතින්, මේ හාමුදුරුවරු ගොල්ලක් බුදු පිලිමයක් යටට වෙලා පින්තූරයක් අරගෙන. නමුත් ඉතින් අනිත් උදවිය කියන්නේ, බුදු පිලිමයට පිටුපා පින්තූරකට පෙනී සිටිනවා කියලායී. විවිද පුද්ගලයන්ට විවිද දර්ශන තියනා එක අමුතු දෙයක් නොවැයීනේ. ඒ නිසා, ඉස්සරහද, යටද, පැත්තෙද කියන එක ගැන මම විවාද කොරන්න යන්නේ නැහැ. මේ පින්තූරයේ ඉන්න හාමුදුරුගොල්ලනව රජයේ මැදිහත් වීමෙන් සාසනයෙන් අතුගා දමන්න ඕනෑයී කියලා තමයී අපේ උන්දෙලාගෙ යෝජනව.
වගේකට උඩින් මම ගරුත්වය, මොහිදීන් සහ ලාංකිකයැන්යැයී (Respect, Mohammad and Sri Lankans) කියලා පිටුවක් හමාරක් ලීවා. ඒ ලිපියෙදී මෙවැනිම කාරනයක් ගැන හොද සාජ්ජයක් තිබුනා. මතකනේ, බෝනික්කෙක් මොහිදීන්යැයී නම් කලායැයී කියල, බාලන්සේ ගුරුවරියට කසපහර දෙන්නයැයී කාන්ඩයක් මහා කල බැගෑනියක් කොලා. ඒ කාරනයයී මේ කාරනයයී අතර මහා වෙනසක් නැහැ. දෙකම එක වගේ. එකම පදනමයී.
මේ පින්තූරයට පෙනීසිටිය පුද්ගලයන්ට රුපියල් ලක්ශෙක දඩ මුදලක් සහ අවුරුදු දෙකක හිර දඩුවමක් දෙන්න සිරි ලංකා ජන රජයේ නීතිය අනුව පුලුවන්. කිරියාත්මක කොරන එක විතරයී ඉතුරු වෙලා තියෙන්නේ. ඔය කාරනයේ තියන බරපතල කම ගැන මම හැම විටේකම කියලා තියෙනවා. ඒ පිලිබදවම මම මෙතෙන ඉංගිරිසියෙන් කුරුටුගෑව.
මේ ජායාරූපයේ කතාවට ආවොතින්, මම පලමු සාජ්ජයේදී අහපු කාරනය තමයී, බුදුපිලිමයක් ඉදිරියෙන් සිටගෙන සිටීමෙන් අපහාසයක් සම්පූර්න වෙන්නට, බුදු පිලිමයට කොතරම් දුරින් සිටගෙන ඉන්න ඕනැද, කුමන ආකාරයේ කරුනු සම්පූර්න විය යුතුද යනාදිය යැයී. නමුත් මගේ පුරස්නෙට උත්තර නොදී, මගේ ශරීර ප්රමානය, දැනුම ප්රමානය, සංගීත රුචිකත්වය යනාදී දේ ගැන අපේ උන්දෙලා කතා කොරන්න හදිස්සි තීරනයක් ගත්තා නොවැ. මම ඔය කාරනය හැගිස්සුවෙ බොලන්ඩ වෙන මක්කටවත් නෙමෙයී, මේ ජායාරූපයේ ඉන්නා උදවිය වසර දෙකකට මහ උලුගෙදර යවන්න රටේ නීතිය අනුව අපි බැදුලා ඉන්න නිසා. නීතියක් තියනවානම් ඒවට පැහැදිලි මිනුම් තියෙන්න ඕනෑ නොවැ. ආවාට ගියාට අපහාස කොලා කියලා බැහැ නොවැ.
මේ දශකයේ ලෝකෙ මුහුන දීල තියන ප්රදාන පුරස්නය ආගමික පුරස්නයී. අපිටත් ඔය රැල්ලෙන් ගැලවීමක් නැති හැඩයී. අරම අපහාස කොලයී, මෙහෙම අපහාස කොලයී කියලා ලෝකෙ පුරාම ගජරාමෙට අර්බුද. ඕන් වංගියකට උඩදි, බුද්ධ රූපයක් බිකිනියක ඇදලායැයී, සපත්තුවක ඇදලායැයී වස කාල ගෝට්ටියක් කොලා. පත්තරේ ඒවයේ රූප පල කොලා, රූපවාහිනියෙ පෙන්නුවා. මමත් කාලයක් තිස්සේ රෙදි සපත්තු ගන්න යනවා. කවදාවත් බුදුරූප තියෙන සපත්තු කූට්ටමක්නම් හම්මුවෙලා නැහැ. දන්නා උදවියගේනුත් ඇහූව ඒගොල්ලන්ටවත් කවදහරි ඒආකරයේ සපත්තුවක් බිකිනියක් හමුවෙලා තියෙනවාදැයී කියා. අනේ ඕන් උන්දෙලා දැකලත් නැහැ, ඔය ගැන පත්තරේ දකිනකන්. මේ උදවිය මොන රාජ්ජේන් හොයා ගෙන ඇවිල්ල අපේ ලේ රත්කරන්නයැයී අපිට පෙන්නවාද දන්නෙ නැහැ. ඊලගට ඔය රූප හැම තැනම පල කොරනවා. ප්රසිද්ද කොරනවා. හැමෝටම පෙන්නනවා. ඒක දැක්කහම ඇතතටම අපහාස කොරන්න ඕනෙකම තියෙන්නේ, අපේ උන්දෙලාටයැයී කියලත් සාදාරන දෙගිඩියාවක් එනවා.
ඕව දැක්කම මට මතක් වෙන්නේ ඩෙන්මාර්කෙ පල කරපු මොහීදීන් උන්නාසෙගෙ කාටූන් රූප ගැනයී. කාන්ඩයක් ඔය රූපවලට අතිනුත් රූප දෙකක් දාල, ලෝකෙ පුරාම ගෙනිහිල්ලා පෙන්නලා උද්ගගෝශන සංවිදානය කොලා. ඉක්මනට ප්රසිද්ද වෙන්න පුලුවන් විදිහක්නේ. අනේ ඉතින් ඩෙන්මාර්කෙ ලෝක සිතියමකවත් දැකලා නැති උදවියත් තමන්ගෙ දරුවන්ට කවන පොවන එක නවත්තලා, තමන්ගෙ ආගමට අපහාස කොරලාය කියලා පාරට බැහැල කල කෝලහාල කොරලා මලා, අතපය කඩා ගත්තා. ඔය විජ්ජුම්බරේ බලාගෙන ඉදලා මමත් අපේ අම්මාට කතා කොරලා කිව්වා, “අම්මේ, ලංකාව බෞද්ධ රටක් වීමේ අගේ දැන් තමයී තේරෙන්නේ” කියලා.
අපහාස කියන කාරනය ගැන බුදු හාමුදුරුවො අලංකාරෙට පැහැදිලි කොරලා තියෙනවා. අනිත් කිසිම ආගමක මට එවැනි අලංකාර අවවාදයක් හමුවෙලා නැහැ. ඒ එක අවවාදයකින්වත්, අපහාස කල පුද්ගලයන් පන්නා දමන්න්වත්, දඩුවම් කරන්නවත් කියලා උන්නාසෙ කියලා නැහැ. කම්පාවෙන්නවත් විස්සෝප වෙන්නවත් කියලා නැහැ. එහෙමත් අලංකාරයක්.
බුදුන්ගෙ කාලේ, බුදු රූප ඉස්සෙරහින් හිටගෙන පින්තූර ගත්තු උදවියනම් නොවෙයී, ඊට වඩා බොහොම බරපතල නොක්කලේ දාපු උදවිය හිටියා. උන්නාස්සෙ ඒ උදවිය එක්ක අරෝවට ගියේ නැහැ. පිය රජතුමා ලගට ගිහිල්ලා, මහ උලුගෙදර යවන්න නීතී සම්පාදනය කොරන්න යැයී ඉල්ලා හිටියේ නැහැ. බුදුන්ගේ මේ නොසැලෙන කරුණා ගුණය දැකලා සමහරු බුදුන් සරණත් ගියා කියන්නේ ඕන්.
ඉතින්, අපි ඔය බුදු රූපයක් ඉස්සෙරහ ඉදගෙන පොටෝ කෑල්ලක් ගත්තාය කියලා, දඩුවම් කොරන්න යනවානම්, ඒ කාරනය කොරන්න වෙන්නේ, බුදුන් දෙසාපු ධර්මයට අති මහත් නිගරුවක් කොරලායී. බුදුහාමුදුරුවෝ කියලා තියෙන්නේ, තමන්ගේ පිරුනුවන්පෑමෙන් පසුව ධර්මය තම තනතුරේලා සලකන්න කියා මිසක්, බුදු රූප තමන්ගේ තනතුරේලා සලකන්න කියලා නොමෙයී. අනේ ඕන් මට දැනෙන ආකරයටනම් නම්, බුද්ධ ධර්මයට අපහාස කොරනවා කියන්නේ, බුදු හාමුදුරුවන්ට අපහාස කොරනවා කියන එකයී. බුද්ධ ධර්මයට ගරු කරනතාක්, ඔය ඇලෙක්සෙන්දර් මහ රජ්ජුරුවො එක්ක ඉන්දියාවට ආපු ග්රිසියෙ උදවිය ඉස් ඉස්සෙල්ලාම හදාපු බුදු පිලිම වලත් ගෞරවය තියෙයී. වරද වරදක් බවත්, වරදට අනුකම්පා කොරන බවත් පෙන්නුවොතින්, අනිත් ආගම් වල උදවියටත් ආදර්ශයක් වෙන්න පුලුවන්.
මම කියන්නේ නැහැ, අපි මෙවැනි කාරනා ගැන කතා බහ නොකර ඉන්න ඕනෙයැයී කියා. වරදක් කාරුණිකව පෙන්වා දීමත්, පෙන්වා දුන් වරද පිලි ගැනීමක් හොද ගුණයක් නොවැ. පුරස්නෙ මේ දේවල් ගැන කතා බහ කිරීමෙ වටිනාකමක් දැන් නැති කමයී. ඒ කියන්නේ, මේ ගැන කතා කොරනකොට අපහාස කොරන එකවත්, මඩ ගහන එකවත් ගැන නෙමෙයී. අපි දැන් මෙවැනි කාරනා සමතයකට පත් කොරන්න කතා බහ කෙරීම වෙනුවට, අරාබි රටවල වගේ නීති කෙටුම් පත් සකසලා තියන එක ගැනයී. අපිත් ඉතින් පකිස්තානය, ඇෆ්ගනිස්තානය වගේ වෙන්න පාර කපාගෙන ඉවරයී. ඔය පරේ යන්න දත කට මැතගෙන, බත් මුලකුත් බැදගෙන ඉන්න අය ගජරාමේට ලංකාවෙ ඉන්නවා.
පහුගිය සාජ්ජෙදී මගේ සංගීත රුචිකත්වය ගැන දොඩලා තිබුන නිසා ඒ ගැන කියන්නේ නැතිව කතාව ඉවර කොරන්න බැහැ. මම Buddha Bar සංගීත එකතුවට කැමතියැයී කොහේදෝ කියලා ලියලා තිබුන නිසා අපේ උදවිය මගේ හැදියාව ගැන පුරස්න කරලා තිබුනා. ඇෆ්ගනිස්තානේ සංගීතය තහනම් කොලා වගේ ලංකාවෙ උදවියත් Buddha Bar සංගීත එකතුව තහනම් කොරන්න යැයී කාලයක් දඟ දැම්මානේ (මට මතක හැටියට තහනම් කොලාද කොහෙද?). ඔය ගැන කියන්න තියෙන්නෙ අමරදේව උන්දෑ හැම වංගියෙම කියන කාරනයමයී. " සංගීතය රසවිදීමේ හැකීයාව හැම දෙනාටම ලැබිලා නැහැ. සංගීතය රසවිදින්න පෙර කල කුසල් තියෙන්න ඕනෑ" ඕන් අහපු නැති උදවියට අහන්නත් එක්ක මම Buddha Bar සංගීත එකතුවෙන සින්දූ කීපයක් මෙතනට එකතු කෙරුවා.